Klasik çalışmalardaki "üç yanlış görüşü" nasıl anlamalıyız?
Klasik nedir? Liu Zhiji şunları söyledi: "Bilgeler ve bilgeler tarafından yazılmış klasikler." Buradaki klasikler otorite ve örnekliliği temsil ediyor. Amerikalı edebiyat eleştirmeni Harold Bloom, klasik eserlerin "yabancı", yani olağanüstü bir yaratıcılığa sahip olması gerektiğine inanıyor. Bu tür bir yaratıcılık "ya bizim tarafımızdan tamamen özümsenemez, ya da yerleşik bir alışkanlık haline gelebilir ve bizi yapabilir. Görmemezlikten gelmek". Klasiklerin benzersiz estetik değerini vurguluyor.
İki ifade birbiriyle çelişmeyebilir ve sonraki nesillerin modelleri genellikle önceki nesillerin olağanüstü yaratımlarından gelir. "Klasik" ile ilgili olarak, doğru ve evrensel bir tanım veremeyebiliriz ama herkesin kalbinde bir avlu vardır. "Klasik" olarak adlandırılmak, bir edebi eserin yüce ihtişamını ifade eder. Öyleyse, "klasik" en yüksek doğruluğu simgeliyor mu? Klasiklerde bugün "düzeltilmemiş üç görüş" olarak kabul edilebilecek bazı kabul edilemez pasajlar var mı?
Shakespeare, "Hırçın Kızın Evcilleştirilmesi" ve "Kral Lear"
Shakespeare'in Batı edebiyatı tarihindeki konumu, "Shakespeare olmasaydı klasik olmazdı ... Shakespeare olmasaydı kendimizi bilemeyiz." Demeden geçerdi. Harold Bloom bunu Shakespeare'in Batı klasik edebiyatındaki statüsünü göstermek için kullandı. "Hamlet" ve "Macbeth" gibi trajik eserler, ihtişamlarında ve ruhu derinlemesine keşfetmelerinde nadirdir. Bununla birlikte, her Shakespeare oyunu bu şekilde dilin ve düşüncenin sınırlarını keşfetmez ve hatta biraz kafa karıştırıcı olabilir. Bunun ironik mi yoksa sadece bayağı sevinçle kucaklamak mı olduğunu söyleyemezsiniz.
"Shakespeare'in Bütün Eserleri", Yilin Yayınevi, Nisan 2016
"The Shrew of the Shrew" böyle bir eserdir. Hikayenin başlangıcı, birbirine taban tabana zıt iki kadın yaratıyor: Biri o dönemin estetiğine uygun nazik ve erdemli Beinka, diğeri ise Beinkanın kız kardeşi Catherine. insanlar". Doğal olarak Bernka'ya evlenme teklif etmek isteyen birçok erkek vardır, ancak kız kardeşlerin babası Bay Baptista, kız kardeşlerin taliplerinin kız kardeşler evlenene kadar dikkate alınmamasını ister. Birkaç talip çaresizdi ve kimse sağlam kız kardeşine evlenme teklif etmek istemiyordu.
Kaba ve züppe "beyefendi" Petruchio, kız kardeşinin mülkünü beğenerek evlenme teklifini kabul etti. Catherine'in sağlam karakterini "ortadan kaldırmak" için, Catherine'den daha kaba ve şiddetli davrandı. Catherine'i soğuk havada onunla eve dönmeye zorladı. Catherine yarı yolda attan düştü, ıslak ve soğuk ve hiç de değil. Sempatik olun; uyumasına izin vermeyin, uykulu olduğunda yüksek sesle uyandırın; önüne lezzetli yemekler koyun, ama kasıtlı olarak yemesine izin vermeyin. Bu şiddet sonunda Catherine çok uysal hale geldi. Uzun hikayenin sonunda yeminli bir şekilde şunları söyledi: "Kocam bana söylediği sürece ona diz çökebilir ve rahatlamasına izin verebilirim."
Royal Shakespeare Company tarafından bu yıl başlatılan "The Shrew of the Shrew"
"Cinlerin Evcilleştirilmesi" nin yaratıldığı dönemde, kadınların statüsü bugünkünden çok daha düşüktü ve tamamen erkek kölelerdi. Shakespeare'in oyunu, o dönemde kadınların erkekler tarafından ezilmesini yansıtıyor. Bununla birlikte, bu dramada ciddi bir eleştiri ya da derin bir yansıma yok gibi görünüyor ve orijinal düşünce bile kahkaha ve öfke maskarasında dağılıyor. Yazar, sosyal "evcillik" olgusuna karşı, sanki "evcilliği" sadece komik bir şey olarak görüyormuş gibi muğlak bir tavır sergiliyor. Yazarın tutumu, o dönemin izleyicilerinden gelen herhangi bir aşkın düşünceyi bir kenara bırakarak, hala belirsiz ve belirsizdir. Bu oyun sadece gülmek için varmış gibi görünüyor - "neşeli hava dolu".
İrlandalı oyun yazarı Bernard Shaw'un gösterinin son perdesinin "kadınlara ve erkeklere yönelik toplam suç" olduğunu düşünmesine şaşmamalı.
"Hırçın Kızın Evcilleştirilmesi" hala Shakespeare'in erken döneminin olgunlaşmamış bir oyunu ise, bu nedenle ahlaki "kusurlar" anlaşılabilir görünüyorsa, başka bir "Kral Lear" oyununun bu tür suçlamalardan kaçması zor görünüyor. "Kral Lear", Shakespeare'in sonraki trajedilerinin başyapıtlarından biridir ve hem sanatsal başarı hem de düşünce derinliği, Shakespeare'in oyununun zirvesini temsil eder. Ancak "Kral Lear" bile ahlaki olarak eleştirilmenin kaderinden kaçamaz.
"Kral Lear" filminin 2018 versiyonunun fotoğrafları
Bu eleştiriler arasında en ünlüsü başka bir yazar olan Tolstoy'un "Sanat Nedir?" "Kral Lear" daki ahlak eksikliğinin eleştirisi. "Kral Lear" hikayesinin ahlaki ve dini gücün desteğinden yoksun olduğuna ve değerinin yeterince yüksek olmadığına inanıyor.
Tolstoyun değerlendirmesi tamamen mantıklı görünüyor. Hayatı boyunca düşüncelerinde ve eserlerinde böylesine dini ve ahlaki bir yüce peşinde koşmakta ısrar ediyor ve doğal olarak bu unsurların olmadığı işlere alay edecek.
Ama öte yandan, "Kral Lear" hikayesi insanları ahlaki açıdan ağır hissettiriyor. "Kral Lear" bir mahkeme trajedisidir. İngiliz kralı Lear, sözlü söylemi nedeniyle, başlangıçta üç kızına yönelik olan araziyi, övgüde iyi olan ve sessiz ama sadık üçüncü kızı ihmal eden iki kızına tahsis etmiştir. . İki kız toprağı aldıktan sonra, duygusuz gerçek renklerini gösterdiler ve babalarını sürgün ettiler.
Diğeri ise Gloucester'ın aile trajedisidir. Piç Edmond tipik bir egoisttir ve ağabeyini ve babasını babasının unvanı için çerçevelemiştir.
Hikayenin sonu çok trajik ve karakterlerin neredeyse hiçbiri bağışlanmadı. Özellikle saf iyiliğin üçüncü kızı Cordelia'nın ani ölümü birçok okuyucu için kabul edilemezdi. Bazı yorumcular bir keresinde şöyle yorumladılar: "Yıllar önce Cordelia'nın ölümüyle derinden şok oldum. Daha sonra, bir editör olarak senaryoyu revize ettiğimde, senaryonun son birkaç sahnesini tekrar okumanın acısına katlanıp dayanamayacağımı bilmiyordum. "Shakespeare, bu dizide Edmond'un kötülüğünü ortaya koyuyor, ancak insanlara umut vermiyor. Üçüncü kızı Cordelia'nın ölümü, insanlara hikayede saklı olan boşluğu ve çaresizliği derinden hissettiriyor. Bu dramada iyiye kötüden biraz daha yüksek bir statü bile verilmiyor, hepsi ölmeden önce eşit.
Ve bu, Tolstoy'un tam olarak kabul edemeyeceği nokta, iyi nasıl kötüye eşit olabilir?
Bu "üç yanlış görüş" nasıl anlaşılır?
Bu klasik eserdeki "üç yanlış görüş" sadece Shakespeare'in oyunlarında mevcut değildir. "Bayan Bovary" de Bayan Bovary, evliliğine defalarca ihanet eder. Julian'ın "Kırmızı ve Siyah" daki aşk hikayesi bir zina ile başlar. "Beat Kuşağı" romanları uyuşturucu kullanımı, karışıklık ve ruhla doludur. Yozlaşan Japon edebiyatının, savunuculara dayanılmaz görünen etiğe meydan okuyan birçok tabu sevgisi vardır.
"Bayan Bovary", Tianjin Halk Yayınevi, Ekim 2016
Klasik çalışmalardaki bu "üç yanlış görüşü" nasıl anlamalıyız?
Öncelikle klasiklerin gökten düşmediğini anlamalıyız, birçok klasik yazar ve klasik eserlerin kuruluşu uzun bir süreçten geçmiştir. Shakespearein itibarı çağdaş oyun yazarı Marlowedan çok daha yüksek değildi, peki şimdi Marloweu kim tanıyor? Günümüzde "klasik" kelimesini duyduğumuzda aklımıza ulaşılamaz bir şey gelecektir, ancak klasik eserler ilk başta genellikle popüler edebiyattır. Örneğin, Shakespeare performanslar için oyunlar yaratırken, seyircinin duygularını dikkate almak doğaldır. "The Shrew of the Shrew" gibi işler için, neden izleyiciyi memnun etmeye gelmeyesiniz? Bu eğlence çalışmalarının statüsünü fazla yükseltmemize gerek yok. Shakespeare'in dramaları kesinlikle zamanın ötesinde ebedi değere sahiptir, ancak bunlar gökyüzündeki güzel kaleler değildir.
Bazen "üç uygunsuz görüş", eski Çin yerel romanlarındaki "Qi halkının mutluluğuna" duyulan hayranlık gibi, çalışmanın değerini ciddi şekilde zayıflatır. Ancak, "üç görüş doğru değil" den bazıları sadece zamanın belirtilerini yansıtıyor ve hatta adetlerin ilerlemesini teşvik ediyor. "Madame Bovary" yayınının başında müstehcen olmakla suçlandı ve hatta mahkemeye çıkarıldı. Şimdi, Madame Bovary trajedisinin, sadece o dönemin kanlı sermaye ve eski önyargı tarafından kadınlara yönelik baskılarını yansıttığını görüyoruz. Madame Bovary'nin sevgisi giderek daha az kötü bir aşk olarak görülüyor, ama giderek daha çok özgür aşk için saf bir özlem olarak görülüyor.
Chabrol'ün yönettiği "Madame Bovary" filminin fotoğrafları
Ek olarak, ahlaki yargı, edebi eserleri değerlendirmek için temel kriter olmak zorunda değildir. Ahlaki açıdan kusursuz eserler "doğruluğu" nedeniyle övülmeyecektir, aksine çoğu zaman "yanlış" olan eserler okuyucunun ruhunu vurabilir. Dostoyevskinin başyapıtı "Suç ve Ceza" da, yüce inançlar günahın akılcılığından daha fazla ikna edici değil, tam da ruhumuzda saklı günahları deneyimlediğimiz için ruhumuzun titremesini gerçekten hissediyoruz. . Dostoyevski, nihayetinde yüce imana döndüğü için büyük olmadı, onu büyük yapan şey, güçlü kötü ile yüce iyi arasındaki mücadelesiydi. Tolstoy veya Dostoyevskynin nihai inanç seçimi, Shakespearein iyilik ve kötülük karşısındaki belirsiz konumu kadar büyüktür, çünkü onlar bir tür "doğruluk" peşinde koşmak için kötülüğün rasyonalitesini örtbas etmediler ve bu tam olarak Edebi eserlerin en yüksek özgünlüğü.
"Suç ve Ceza", Şangay Çeviri Yayınevi, Ocak 2015
Harold Bloom'un dediği gibi, "En büyük Batılı yazarlar, ister bizim olsun ister onların olsun, tüm değerleri altüst eder." Klasik eserlerden ahlaki uyarılar veya yaşam rehberliği almayı beklememeliyiz. Yani edebiyatı kaçırmak için ahlaka gerek yok. Edebiyat, önce metne dayalı estetik bir etkinlik olmalı, ardından çoklu çağrışımlarla eklenebilir.
Kaynakça
1. "Batı Canon", [Amerika] Harold Bloom / Çeviri: Jiang Ningkang, Yilin Yayınevi, Haziran 2005
2. "Shakespeare'in Bütün Eserleri", Zhu Shenghao ve diğerleri, Yilin Yayınevi, Nisan 2016
