Beklenmedik bir şekilde mi? Geleceğin hayal gücü aslında başka bir hafıza biçimidir
Geçmişi unutmak, geleceği kaybetmektir.
"Geleceğin hayal gücü, geçmişin nostaljisidir."
Bu cümle John Green'in gençlik romanı "Looking for Alaska" dan geliyor. Sanatsal anlayış güzel ve endişe dolu. İnternette çok popüler ve bilimsel açıdan da çok doğru.
Geleceği hayal etmek geçmiş için bir nostaljidir, çünkü insanlar geleceği tahmin etmek için hafızayı kullanır.
Her gün tekrar tekrar yaptığınız şey rutin hale gelir. Örneğin, bugün ve daha önceki ofis deneyiminize dayanarak, genellikle yarın ofiste nasıl geçireceğinizi bilirsiniz.
Ancak hafıza, insanların daha önce hiç yaşamadıkları şeyleri tahmin etmelerine de yardımcı olabilir.
Örneğin, gelecekteki düğününüzü hayal edin (daha önce hiç evlenmediyseniz). Şu sahneyi düşünebilirsiniz: bir kilisede, kumsalda veya ormandaki ahşap bir gölgelik altında nedimeler peri kulakları takarlar ve her yerde güzel çiçekler, parıldayan ışıklar ve yarı saydam cam şişeler vardır. Konukların bakışlarını, yeni çiftin elbiselerini, yüzlerindeki ifadeyi hayal edebilirsiniz. Tüm bu detaylar daha önce katıldığınız anı düğünlerinizden, film ve televizyon çalışmalarında gördüğünüz düğünler ve fotoğraf albümlerinden geliyor. Aileniz ve arkadaşlarınızla ilgili anılarınız da sahneye entegre edilmiştir.
"Daha önce hiç çıkmamış biriyle çıkacaksa veya bir iş görüşmesine hazırlanacaksa, bunlar daha önce deneyimlemediğimiz şeylerdir. Bu durumda, geleceği hayal etme yeteneği çok önemli hale gelir," Chicago, Illinois Üniversite psikolojisi profesörü Karl Szpunar (Karl Szpunar) dedi. İnsanlar "karakterler ve konumlar gibi her türlü parçalı detayı hayal edebilir ve yeni bir olay simülasyonu oluşturmak için tüm detayları bir araya getirmeye çalışabilir."
İnsanlar ilk önce hafıza kaybı olan hastalardan geleceğin hafıza ve hayal gücünün yakından ilişkili olduğunu öğrendiler. Geçmişi kaybettiklerinde, geleceği de kaybediyor gibi görünüyorlar.
Ünlü hasta H.M.'nin durumu budur. H.M. epilepsiden muzdaripti ve 1953'te deneysel bir operasyon geçirdi. Neredeyse tüm hipokampus dahil olmak üzere beynin birkaç kısmı çıkarıldı. Hipokamp, esas olarak uzun süreli hafızadan sorumludur. Operasyondan sonra H.M. ciddi bir hafıza kaybı yaşadı ve geleceği hayal edemiyor gibiydi. Bir keresinde bir araştırmacı H.M'ye sordu: "Yarın ne yapacağını düşünüyorsun?" Diye cevapladı: "Yararlı olan her neyse iyidir."
Daha sonra, beyin fonksiyonel manyetik rezonans taraması araştırmacılara şunları söyledi: Beynin birçok bölümü hem hafızada hem de tahminle ilgilidir.
Bir çalışmada Spooner ve meslektaşları, kişisel bilgilerin, uzamsal navigasyonun ve duyusal bilgilerin işlenmesiyle ilgili hipokamp ve beyin bölgeleri dahil olmak üzere beynin varsayılan ağının faaliyetlerine baktılar. Bunu buldular İnsanlar gelecekteki olayları hatırladığında ve hayal ettiğinde, birçok beyin bölgesinin faaliyetleri "neredeyse tamamen çakışır".
Araştırmacılar, farklı beyin bölgelerinin bu süreçlere nasıl katıldığını henüz tam olarak anlamadılar, ancak bu büyük ölçüde sahne yapımı ile ilgilidir. Elbette, ne olduğunu hatırlayabilir ve "jetpack'ler 2050'de ortaya çıkacak" gibi tamamen bilgilendirici tahminlerde bulunabilirsiniz, ancak genel olarak konuşursak, hatırladığınızda, sahneyi hafızanızda yeniden deneyimleyeceksiniz. Kalbinizde uzamsal bir haritanız var; sesleri "duyabilir", kokuları "koklayabilir" ve tatları "tadabilir", o anda duyguları yeniden hissedebilirsiniz. Benzer şekilde, geleceği hayal ettiğinizde, o sahneyi önceden "deneyimleyeceksiniz". Tıpkı anı ne kadar güncelse, hayal etmek istediğiniz gelecek sahne ne kadar yakınsa, vizyon o kadar ayrıntılı olacaktır.
Spooner, "Ayrıntılı bir simülasyon sahnesi oluşturmak çok çaba gerektiriyor," dedi. "Yani 30 veya 40 yıl içinde ne olacağını düşünmek için çok fazla zaman harcamıyorsunuz. Ama eğer bu hafta sonu olacaksa , "Bu tarihin nasıl olacağını bilmiyorum" diye düşüneceksiniz. İnsanlar bunlar hakkında çok düşünecek ve ayrıntılı simülasyon senaryoları oluşturacak. "
İnsanlar, duygularının ve arzularının zaman içinde ne kadar değiştiğini hafife alma eğilimindedir.
İnsanlar, klasik mülakat sorusu "On yıl içinde nasıl olacağınızı düşünüyorsunuz" gibi daha uzak bir gelecek hayal etmeye çalıştıklarında, çoğunlukla kültürel yaşam senaryolarına güvenirler. Bu, belirli bir kültürdeki prototip yaşam seyri olan net bir sırayla gerçekleşmesi beklenen bir dizi olayı ifade eder. Pek çok batı ülkesinin kültürel yaşam senaryosu, okula gitmek, ebeveynlerinin evinden çıkmak, mezun olmak, çalışmak, aşık olmak, evlenmek, bir ev satın almak, çocuk sahibi olmak, emekli olmak, büyükanne ve büyükbaba olmak ve ölmektir. Herkes hayatının tüm bu olayları içermesini beklemiyor, ancak bu önemli olayları biliyor ve gelecek yaşamları için genel bir çerçeve olarak kullanıyorlar. Hayal ettiğiniz gelecek ne kadar uzağa düşerse, o kadar bilinmeyen faktörler, bu nedenle insanlar gelecekteki hayatı tanımlamak için bu olaylara güvenirler.
Danimarka'daki Aarhus Üniversitesi'nde psikoloji profesörü Annette Born, "Hayatımızın çerçevesi olarak bu kültürel yaşam senaryosuna sahip değilsek, çok uzak bir geleceği hayal edemeyiz veya düşünemeyiz, ne de çok uzak geçmişi hatırlayamayız." Bohn) dedi. Born'un ergenler üzerine yaptığı araştırmada, ergenlerin senaryo anlayışı geçmişi hatırlama ve geleceği hayal etme yetenekleriyle paralel olarak gelişiyor gibi görünürken, yaşlıların geleceği hayal etme yetenekleri hafızaları azaldıkça azalmaktadır.
Geleceği hayal etme yeteneğinin insanlara evrimsel bir avantaj sağladığını görmek zor değil. Geleceği planlayabilirseniz, hayatta kalma olasılığınız daha yüksektir. Ancak sınırlamalar var. Gelecek senaryoları oluşturmak için yalnızca birikmiş deneyiminizi ve kültürel yaşam senaryolarınızı kullanabilirsiniz. Beklenmedik şeyleri tahmin etmek zordur, bu da insanların tahmin edilen geleceği genellikle geçmişe veya şimdiye gerçek gelecekten daha çok benzediği anlamına gelir.
Aynı şekilde, insanlar duygularının ve arzularının zaman içinde ne kadar değiştiğini hafife alma eğilimindedir. Geçmişe göre kişiliklerinin çok değiştiğini bilseler bile, şimdiki benliğin gelecekteki benlik olduğunu düşünme eğilimindedirler. Bu, diğer yönler için de geçerlidir. Bunu bilim kurguda öngörülen teknolojik gelişmelerde görebilirsiniz. Adrienne LaFrance, "Geleceğe Dönüş 2" nin birçok doğru tahmin yaptığını (video konferans ve dronlar gibi) yazdı, ancak aynı zamanda yanlışlıkla insanların halka açık telefon kullanmaya devam edeceğine inandığını yazdı. Ve faks makinesi. Bu mazur görülebilir, çünkü halka açık telefonların ve faks makinelerinin bu filmi çekerken her yerde olduğu söylenebilir.
Bohn ayrıca "gelecek hakkında iyimser ve son derece pozitif olmaya eğilimli" olduğunu söyledi. İnsanlar "her zaman gelecekteki olayların kimlikleri ve yaşamları için geçmiş olaylardan daha önemli olduğunu söyler." Geleceği özlemek gibi.
İnsanlar ayrıntılı ve yeni gelecek sahneleri hayal edebilseler bile, hayal ettikleri gelecek aslında sadece geçmişin bir yansımasıdır. Bunu bilmek insanların beklentilerini düşürmesine yardımcı olabilir. Gelecek bize beklediğimizden daha fazla sürpriz (ve muhtemelen hayal kırıklığı) getirecek.
Çeviri: Yu Bo
Kaynak: The Atlantic
Oluşturuldu: En yaratıcı fikirleri keşfetmek için tiyatro tarzı çevrimdışı konuşma platformu
